Emma Goldman - Czym Jest Patriotyzm?

Czym Jest Patriotyzm?
by Emma Goldman
1908
San Francisco, California

Kobiety i mężczyźni:

Czym jest patriotyzm? Czy jest miłością do miejsca urodzenia, wspomnieniem nadziei, snów i aspiracji z dzieciństwa? Czy jest to miejsce, w którym z dziecięcą naiwnością patrzymy na dryfujące po niebie chmury i zastanawiamy się, dlaczego my, tak jak one, nie możemy beztrosko mknąć przez nieboskłon. Miejsce, w którym z zapartym tchem przeszyci na wskroś, aż do samego sedna, liczyć moglibyśmy miliony migoczących gwiazd? Czy jest to miejsce, w którym tak oczarowani jesteśmy ptasim śpiewem, iż zdać by się mogło, że i nam wyrosną zaraz skrzydła i jak ptaki odlecimy do odległych krain.? Czy miejscem, w którym, siedząc na kolanach matki, razem z bohaterami jej opowieści dokonujemy wielkich czynów? Czy jest to miejsce, którego każdy cal przypomina nam o beztroskich latach dzieciństwa?

Jeśli tym właśnie jest patriotyzm, niewielu spośród żyjących dziś w Ameryce nazwać można patriotami. Miejsca cennych wspomnień zamienili w fabryki, młyny i kopalnie; śpiew ptaków w jazgot maszynerii. Nie usłyszymy już tam opowieści o pięknych czynach, bo wszystkie opowieści matek zamieniły się w opowieści o smutku, łzach i żałobie.

Czym więc jest patriotyzm? „Patriotyzm, proszę Pana, jest ostatnią deską ratunku dla łotrów„ powiedział Dr. Johnson. Lew Tołstoj, największy anty-patriota naszych czasów, określa patriotyzm jako zasadę, która usprawiedliwia produkcję masowych morderców; rzemiosło, w które inwestuje się znacznie więcej niż w rzeczy tak potrzebne jak buty, ubrania i domy; rzemiosło jednak, które gwarantuje zyski i chwałę, robotnikom przynosząc znój.

Zaiste, zarozumiałość, arogancja i egoizm są największymi cnotami patriotyzmu. Pozwólcie, że zilustruję. Patriotyzm zakłada, że nasza planeta podzielona jest na małe punkty, każdy otoczony murem z żelaza. Ci, którzy mieli szczęście urodzić się w którymś konkretnym punkcie, uważają się za dostojniejszych, lepszych, zacniejszych i bardziej inteligentnych, od tych zamieszkujących pozostałe. Jest więc zatem obowiązkiem każdego z nich narzucić swoją wyższość innym, walcząc, zabijając i ginąc. W ten sam sposób rozumują także mieszkańcy innych punktów, czego konsekwencją są, oczywiście, mrożące krew w żyłach historie o Niemcach, Francuzach, Włochach, Rosjanach itd., którymi karmione są już najmłodsze umysły. Młodzieniec wkracza potem w dojrzałość ze świętym przekonaniem, że sam Bóg wybrał go, aby strzegł rogatek przed obcymi zakusami. Z tego właśnie powodu coraz to więcej mamy armii, marynarki i amunicji.

Armia, która jest niczym zabawka w rękach szaleńców. A oni, aby zabawa była atrakcyjniejsza, wydają setki tysięcy dolarów, żeby móc chwalić się swymi zabawkami. Dlatego też amerykański rząd wyposażył flotę i wysłał ją wzdłuż wybrzeża Pacyfiku tak, aby każdy obywatel wiedział, jak dumne i wspaniałe są Stany Zjednoczone.

San Francisco wydało sto tysięcy dolarów, aby uprzyjemnić flocie czas; Los Angeles sześćdziesiąt tysięcy; Seattle i Tacoma około stu... Tak, dwieście sześćdziesiąt tysięcy dolarów wydane zostało na fajerwerki, potańcówki i hulanki, podczas gdy kobiety, dzieci i mężczyźni gotowi sprzedać swoją pracę za grosze, głodują na ulicach.

Tak wiele osiągnięte mogłoby zostać tą olbrzymią sumą, jednak zamiast chleba i dachu nad głową, dzieci zaciągnięte zostały, aby oglądać flotę, które to wydarzenie gazety nazwały: „Wspaniałym wspomnieniem z dzieciństwa”.

Cóż za cenne wspomnienie, nieprawdaż? Jeśli umysły dzieci zatruwane są takimi wspomnieniami, czy kiedykolwiek uda nam się osiągnąć prawdziwe braterstwo?

My Amerykanie nazywamy siebie miłującymi pokój. Nie znosimy rozlewu krwi, przemoc nas odrzuca. Jednak zwijamy się w spazmach ekstazy na samą myśl o możliwości zrzucania bomb z latających maszyn na bezbronnych ludzi. Jesteśmy gotowi powiesić, wysłać na krzesło elektryczne czy zlinczować każdego, kto z biedy, ryzykując własnym życiem, śmiał uszczknąć choćby odrobinę z bogactw magnatów przemysłowych. Nasze serca przepełnia duma na myśl o rosnącej potędze Ameryki, o tym, że pewnego dnia, gdy trzymać będzie żelazny but na karkach wszystkich innych nacji, stanie się nieprzejednaną siłą.

Taka jest oto logika patriotyzmu.

Kobiety i mężczyźni na całym świecie zaczynają dostrzegać, jak ograniczony jest patriotyzm, niezdolny sprostać wymaganiom naszych czasów. Centralizacja władzy zrodziła międzynarodowe poczucie solidarności wśród uciskanych narodów świata; solidarność, która reprezentuje prawdziwą harmonię między amerykańskim robotnikiem i jego braćmi na całym świecie, większą niż między jego własnymi rodakami, którzy wyzyskują go w kopalniach i fabrykach; solidarność, która nie musi strzec rogatek i granic ponieważ niechybnie prowadzi do momentu, w którym pracownicy wyprostują karki i powiedzą swym panom: „Idźcie i zabijajcie sami. Zbyt długo za was ginęliśmy.”.

Proletariat Europy zrozumiał, jak wielką moc niesie ze sobą solidarność. W rezultacie ogłosił wojnę przeciwko patriotyzmowi i krwawej zjawie stojącej za nim – militaryzmowi. Tysiące ludzi wypełnia więzienia Francji, Niemiec, Rosji oraz krajów skandynawskich, ponieważ mieli czelność sprzeciwić się temu starożytnemu zabobonowi.

Ameryka musi za nimi podążyć. Duch militaryzmu przesiąkł już wszystkie dziedziny życia. W rzeczy samej, jestem przekonana, że zagrożenie militaryzmu jest tu większe niż gdziekolwiek indziej, ponieważ kapitalizm stara się otępić tych, których pragnie zniszczyć.

W szkołach poczynione zostały już przygotowania. Dzieci szkolone są w taktykach wojennych, osiągnięcia wojenne wpisane zostały do programu nauczania, młode umysły wypacza się na odpowiadającą rządowi modłę. Więcej, młodzież zdaje się być wpatrzona w kiczowate plakaty Wojska oraz Marynarki zachęcające do poboru. „Wspaniała szansa aby zwiedzić świat” krzyczy z plakatu rządowy sprzedawczyk. Tak oto wygląda moralna branka patriotyzmu, Moloch przetacza się przez kraj, pożerając wszystko na swojej drodze.

Kiedy jednak uda nam się odczarować patriotyczne kłamstwo, oczyścimy ścieżkę dla prawdziwie wolnego społeczeństwa, zjednoczonego w powszechnym braterstwie. 

Tłumaczenie: Jakuszek

Korekta: Miśka

ORYGINAŁ

What Is Patriotism?
by Emma Goldman
1908
San Francisco, California

Men and Women:

What is patriotism? Is it love of one's birthplace, the place of childhood's recollections and hopes, dreams and aspirations? Is it the place where, in childlike naivete, we would watch the passing clouds, and wonder why we, too, could not float so swiftly? The place where we would count the milliard glittering stars, terror-stricken lest each one "an eye should be," piercing the very depths of our little souls? Is it the place where we would listen to the music of the birds and long to have wings to fly, even as they, to distant lands? Or is it the place where we would sit on Mother's knee, enraptured by tales of great deeds and conquests? In short, is it love for the spot, every inch representing dear and precious recollections of a happy, joyous and playful childhood?

If that were patriotism, few American men of today would be called upon to be patriotic, since the place of play has been turned into factory, mill, and mine, while deepening sounds of machinery have replaced the music of the birds. No longer can we hear the tales of great deeds, for the stories our mothers tell today are but those of sorrow, tears and grief.

What, then, is patriotism? "Patriotism, sir, is the last resort of scoundrels," said Dr. [Samuel] Johnson. Leo Tolstoy, the greatest anti-patriot of our time, defines patriotism as the principle that will justify the training of wholesale murderers; a trade that requires better equipment in the exercise of man-killing than the making of such necessities as shoes, clothing, and houses; a trade that guarantees better returns and greater glory than that of the honest workingman...

Indeed, conceit, arrogance and egotism are the essentials of patriotism. Let me illustrate. Patriotism assumes that our globe is divided into little spots, each one surrounded by an iron gate. Those who have had the fortune of being born on some particular spot consider themselves nobler, better, grander, more intelligent than those living beings inhabiting any other spot. It is, therefore, the duty of everyone living on that chosen spot to fight, kill and die in the attempt to impose his superiority upon all the others. The inhabitants of the other spots reason in like manner, of course, with the result that from early infancy the mind of the child is provided with blood-curdling stories about the Germans, the French, the Italians, Russians, etc. When the child has reached manhood he is thoroughly saturated with the belief that he is chosen by the Lord himself to defend his country against the attack or invasion of any foreigner. It is for that purpose that we are clamoring for a greater army and navy, more battleships and ammunition...

An army and navy represent the people's toys. To make them more attractive and acceptable, hundreds and thousands of dollars are being spent for the display of toys. That was the purpose of the American government in equipping a fleet and sending it along the Pacific coast, that every American citizen should be made to feel the pride and glory of the United States.

The city of San Francisco spent one hundred thousand dollars for the entertainment of the fleet; Los Angeles, sixty thousand; Seattle and Tacoma, about one hundred thousand... Yes, two hundred and sixty thousand dollars were spent on fireworks, theater parties, and revelries, at a time when men, women, and children through the breadth and length of the country were starving in the streets; when thousands of unemployed were ready to sell their labor at any price.

What could not have been accomplished with such an enormous sum? But instead of bread and shelter, the children of those cities were taken to see the fleet, that it may remain, as one newspaper said, "a lasting memory for the child."

A wonderful thing to remember, is it not? The implements of civilized slaughter. If the mind of the child is poisoned with such memories, what hope is there for a true realization of human brotherhood?

We Americans claim to be a peace-loving people. We hate bloodshed; we are opposed to violence. Yet we go into spasms of joy over the possibility of projecting dynamite bombs from flying machines upon helpless citizens. We are ready to hang, electrocute, or lynch anyone, who, from economic necessity, will risk his own life in the attempt upon that of some industrial magnate. Yet our hearts swell with pride at the thought that America is becoming the most powerful nation on earth, and that she will eventually plant her iron foot on the necks of all other nations.

Such is the logic of patriotism.

...Thinking men and women the world over are beginning to realize that patriotism is too narrow and limited a conception to meet the necessities of our time. The centralization of power has brought into being an international feeling of solidarity among the oppressed nations of the world; a solidarity which represents a greater harmony of interests between the workingman of America and his brothers abroad than between the American miner and his exploiting compatriot; a solidarity which fears not foreign invasion, because it is bringing all the workers to the point when they will say to their masters, "Go and do your own killing. We have done it long enough for you."

...The proletariat of Europe has realized the great force of that solidarity and has, as a result, inaugurated a war against patriotism and its bloody specter, militarism. Thousands of men fill the prisons of France, Germany, Russia and the Scandinavian countries because they dared to defy the ancient superstition...

America will have to follow suit. The spirit of militarism has already permeated all walks of life. Indeed, I am convinced that militarism is a greater danger here than anywhere else, because of the many bribes capitalism holds out to those whom it wishes to destroy...

The beginning has already been made in the schools... Children are trained in military tactics, the glory of military achievements extolled in the curriculum, and the youthful mind perverted to suit the government. Further, the youth of the country is appealed to in glaring posters to join the Army and the Navy. "A fine chance to see the world!" cries the governmental huckster. Thus innocent boys are morally shanghaied into patriotism, and the military Moloch strides conquering through the nation...

When we have undermined the patriotic lie, we shall have cleared the path for the great structure where all shall be united into a universal brotherhood -- a truly free society.